Steeds meer huismussen kiezen voor soja kaarsen. Als je soja kaarsen vergelijkt met de standaard waxinelichtjes die worden gemaakt van paraffine, dan zijn soja kaarsen een geweldig duurzaam alternatief. Hoe meer ik leerde over sojawas, hoe meer ik besefte dat dit mooie product een prominente plek in mijn webshop verdiende. Daarom verkoop ik inmiddels allerlei prachtige kaarsen gemaakt van 100% biologische sojawas die ikzelf giet. Waarom ik zo enthousiast ben over sojawas of sojawax? In deze blog vertel ik je alles over dit onderwerp.
Hoe wordt sojawas gemaakt?
We beginnen natuurlijk bij het begin. Op internet zul je al snel lezen dat sojawas of sojawax (beide hetzelfde) wordt gemaakt van sojabonen. Veel verder dan dat gaat de uitleg meestal niet. En als we het hebben over sojabonen, dan denkt iedereen vaak gelijk aan sushi, toch? Die groene bonen die we ook wel kennen als ‘Edamame-bonen’ op de kaart van je favoriete sushi-restaurant, haha! Heel kort door de bocht is dat natuurlijk ook zo, maar ik neem je graag even mee naar het prille begin van de sojaboon.
Sojabonen groeien aan een struik die geen steun nodig heeft. Ze houden van warmte (minimaal 15 graden Celcius) en hebben dit ook nodig om in de grond te ontkiemen. Eenmaal ontkiemt, groeien ze snel! Uiteindelijk vormt de struik peultjes en in die peultjes zitten de (kleine) sojaboontjes. De peultjes worden geoogst en het schilletje aan de buitenkant wordt eraf gepeld. Een sojaboon bevat zo’n 19% olie. Die olie vormt de basis voor sojawas waar uiteindelijk de soja kaarsen van worden gemaakt.
Om de olie uit de sojaboon te krijgen, is het nodig om de boon te kraken. Dit gebeurt met een walsmachine. Deze machine breekt de bonen open door ze telkens opnieuw te walsen. Dat walsen is een soort ‘rollen’ waardoor de sojabonen uiteindelijk tot vlokken worden gerold. Vervolgens worden die vlokken voor een bepaalde tijd blootgesteld aan warme temperatuur. Op deze manier wordt het gemakkelijker om de sojaolie uit de vlokken te krijgen, want de oliecellen zijn nu open gescheurd.
Met een organisch oplosmiddel wordt de olie uit de vlokken gehaald en dit vloeibare product wordt omgezet naar een vast product. Dit gebeurt door de ‘hydrogenering’ van sojaolie. Ze stollen/harden als het ware de olie en zo krijg je uiteindelijk de sojawas die we gebruiken voor de soja kaarsen. Bij dat stollen/harden wordt ook het smeltpunt van de sojaolie verlegd. Met andere woorden: bij kamertemperatuur heeft het een vaste structuur (de vlokken die je hieronder ziet) en zodra je het verhit wordt het vloeibaar.
In Nederland worden ook sojabonen geteeld! Als je daarover meer wil weten, lees dan het artikel ‘Hoe teel je soja in Nederland?‘ van Wageningen University & Research.
Wat heb je nodig om soja kaarsen te maken?
Veel heb je niet nodig om soja kaarsen te maken. In de basis heb je de volgende items nodig:
- sojawas
- lont
- pan met water
- schenkkan
- thermometer
- kaarsenmal
- Optioneel: etherische olie
Hoe worden soja kaarsen gemaakt?
Het maken van soja kaarsen lijkt heel gemakkelijk, maar het is een activiteit waarvoor je secuur en geduldig moet zijn. Omdat alles met de hand wordt gemaakt (heel ambachtelijk dus) kan in het maakproces zo een foutje sluipen. De ingrediënten en benodigdheden die je kiest/gebruikt, zijn belangrijk. Soja kaarsen maak je zo:
- Bereid een schone kaarsenmal voor en doe er een lont in
- Schep de sojawas in een schenkkan en verhit deze au bain-marie (= in een pan/kom met warm water)
- Zodra de sojawas volledig is gesmolten en vloeibaar is laat je de sojawas terugkoelen
- Als de sojawas voldoende is gekoeld kun je voorzichtig de sojawas in de kaarsenmal gieten
- Laat de sojawas in de kaarsenmal volledig stollen en haal de kaars daarna voorzichtig uit de mal
Het valt je misschien op dat ik de temperaturen niet vermeld, maar specifieke temperaturen die je het beste kunt aanhouden bij het smelten en gieten van sojawas is afhankelijk per sojawas en met welke mal je werkt. Als richtlijn kun je aanhouden dat je de was kunt verwarmen tot maximaal 80 graden Celsius (laat de sojawas zeker niet warmer worden dan 85 graden Celsius) en kunt gieten tussen de 50 en 65 graden. Het smeltpunt van sojawas is namelijk vanaf 45 graden. Zodra je de onder de 50 graden komt, merk je al dat de sojawas minder vloeibaar wordt.
Zijn soja kaarsen duurzaam?
Bij de verbranding van de ‘ouderwetse’ paraffine kaarsen komt er vuil in de lucht. Wist je dat paraffine een bijproduct is van petroleum (wat wij ook wel als kerosine kennen)? Het is een vervuilde brandstof waar ook Moeder Natuur niet heel blij van wordt. Kerosine wordt namelijk gemaakt van aardolie – een grondstof die een keer opraakt – en daarmee putten we dus de aarde uit. Als we paraffine kaarsen branden komt er CO2 (koolstofdioxide) en roet vrij. Deze stoffen zijn niet goed voor je gezondheid.
Soja kaarsen daarentegen zijn milieuvriendelijk, mits de soja duurzaam is geteeld. Daarmee wil ik zeggen: zonder chemische bestrijdingsmiddelen. Het is goed om te weten dat bij de teelt van soja ook niet veel bestrijdingsmiddelen en mest nodig is. Niet duurzaam geteelde soja vind je vooral in Zuid-Amerika. Daar worden helaas nog steeds complete bossen gekapt voor de teelt van soja.
De sojawas die ik gebruik voor het maken van soja kaarsen is 100% plantaardig, bevat geen giftige stoffen en is bovendien volledig biologisch afbreekbaar. Deze sojawas komt uit Europa of Canada. Ik moet daarbij wel vermelden dat het vervoer vanuit Canada naar Nederland bijvoorbeeld het milieu natuurlijk wel deels belast, maar bij lange na natuurlijk niet zoals paraffine kaarsen dat doen.
Een manier om te zien of een soja kaars duurzaam is, is aan de hand van het witte laagje wat zich op een gegeven moment op de kaars vormt. We noemen dit witte laagje frosting. Vergelijk het maar met een pure chocoladereep. Die krijgt op den duur ook een beetje een wittige uitslag. Frosting kan totaal geen kwaad, het heeft geen invloed op de kaars en je kunt het zelfs heel gemakkelijk verwijderen door met een doekje een beetje te wrijven. Frosting ontstaat als reactie op een temperatuurverschil, bijvoorbeeld wanneer de kaars van warm naar kamertemperatuur koelt. Eigenlijk maakt het een soja kaars compleet uniek! Frosting zie je het duidelijkst bij gekleurde soja kaarsen, maar ook bij de neutrale kleur van soja zelf zie je het.
Voordelen soja kaarsen
Naast dat soja kaarsen een duurzaam alternatief zijn voor de paraffine kaarsen hebben ze nog veel meer voordelen. Ik licht er graag een aantal uit.
Sojakaarsen branden langer
Door de langzamere verbranding van sojawas branden de kaarsen een stuk langer. We hebben het dan over een brandtijd die verlengt wordt met zo’n 30% tot maximaal 45%. De kaars gaat langer mee en dat betekent ook dat je er langer plezier van hebt!
Sojakaarsen branden volledig op
Sojawas kun je volledig opbranden. De vorm van de kaars speelt daarbij wel een rol. Een soja kaars met een afwijkende vorm – bijvoorbeeld in een de vorm van een vrouwenlichaam – brandt nooit volledig op. Er blijft dan altijd een beetje sojawas over. Maar als je een sojawas kaars hebt in bijvoorbeeld een rond glas, dan is de afmeting hetzelfde en brandt deze echt volledig op. Er blijft dan niets over.
Je kunt de overgebleven sojawas weer verhitten en opnieuw gebruiken voor een andere kaars. Op die manier brandt je echt volledig alle sojawas op.
Minder giftige stoffen
Sojawas zelf bevat geen giftige stoffen, maar bij de verbranding komt er nog wel een heel klein beetje roet vrij. Dit is minimaal. Bij gewone kaarsen merk je na verloop van tijd dat je plafond of muren zwart worden als je vaak kaarsen brandt. Dit is de roet die vrijkomt. Als je het vergelijkt met paraffine kaarsen komt er 90% minder roet vrij als je kiest voor soja kaarsen. Dat is een aanzienlijk verschil en een behoorlijke verbetering!
Schoonmaken is makkelijker
Als je wel eens een beetje kaarsvet hebt gemorst, dan weet je precies wat ik bedoel: bij de gewone kaarsen blijft er altijd een soort vettig laagje achter. Het schoonmaken is altijd echt boenen. Soms zelfs met een mes of een pinpas (waardoor je krassen krijgt). Bij soja kaarsen is dat niet het geval. Met een beetje (warm) water en wat sop heb je de sojawas zo opgeruimd en is er niets meer van te zien.
Hoe brand je soja kaarsen?
Misschien lijkt dit een overbodige vraag, want ja, je steekt de kaars toch gewoon aan en klaar? Niet helemaal! Soja kaarsen vergen wel een andere aanpak als het om het branden ervan gaat. Om een gelijkmatige verbranding te krijgen, is het aan te raden om eerst de lont goed af te knippen. De lont kan het beste minimaal 5 a 6 mm (boven het kaarsvet) zijn. Er bestaan speciale kaarslontknippers. Door een korte lont brandt de kaars rustig en langzamer op. Heb je de lont geknipt, dan kun je de soja kaars aansteken.
Bij de eerste keer branden laat je de kaars aan de bovenkant volledig smelten. Brand de kaars maximaal 2 tot 4 uur aan één stuk door en blaas de kaars dan uit (eventueel met behulp van een kaarsendover). Als je de kaars te kort of te lang brandt, zal een tunnel in de kaars ontstaan. Hierdoor brandt de kaars niet gelijkmatig op. Leuk om te weten is dat een sojakaars een soort geheugen heeft. Ze onthouden namelijk vanaf het moment dat je ze aansteekt hoever het sojawas is gesmolten. De kaars weet dus tot hoever hij gesmolten is. Eigenlijk brand je de kaars dus laagje voor laagje.
Zie je tijdens het branden dat de lont een soort champignon- of paddenstoel-vorm krijgt? Dat is een teken dat de lont te lang is en dan kun je het beste weer een stukje van de lont afknippen. Je zult ook zien dat de vlam dan behoorlijk groot is. Door een stukje van de lont af te knippen, wordt de vlam weer kleiner.
Soja kaarsen kopen
Zelf ben ik dol op sojawas om kaarsen mee te maken. Het is een heel mooi product om mee te werken en de voordelen spreken voor zich. Het vergt echt wel wat oefening om mooie kaarsen te maken, maar dat is nou net de uitdaging die ik tof vind.
In mijn webshop vind je verschillende soja kaarsen, maar ik ben het meest trots op de soja kaarsen in de vorm van een vrouwenlichaam. Dat zijn stuk voor stuk prachtige kaarsen die je kunt branden, maar liever nog een mooie plek in je interieur geeft, of cadeau doet aan een bijzondere vrouw.
Ik hoop dat je na het lezen van deze uitgebreide blog met informatie over soja kaarsen net zo enthousiast bent over sojawas als ik!
Liefs,
Amanda
0 reacties
Trackbacks/Pingbacks